(SeaPRwire) –   Ayon sa mga nakalap na resulta ng halalan sa Azerbaijan noong Miyerkules, malaking tagumpay ang nakuha ng kasalukuyang Pangulo na si Ilham Aliyev, na inaasahan nang mananalo matapos muling makuha ng kanyang pamahalaan ang isang rehiyon na dating sakop ng mga separatistang etniko Armenio.

May 55% na halos ng mga balota ang nabilang na, si Aliyev, 62 taong gulang, ay nangunguna sa halalan may 92.1% ng mga boto, ayon kay Mazahir Panahov, pinuno ng Sentral na Komisyon ng Halalan ng bansa, na nagsalita sa isang briefing ng gabi noong Miyerkules, ilang oras matapos magsara ang botohan.

Ang iba pang kandidato sa balota ay nakakuha ng mas mababa sa 3% bawat isa, ayon kay Panahov. Tatlong sa kanila ay tumanggap na at nagbati kay Aliyev sa kanyang pagkapanalo sa halalan, ayon sa Interfax Azerbaijan news agency.

Si Aliyev, 62 taong gulang, ay nasa kapangyarihan na sa higit 20 taon, sumunod sa kanyang ama na siyang dating pinuno ng Komunista at pagkatapos ay Pangulo ng Azerbaijan nang maging independyente ito matapos ang pagbagsak ng Unyong Sobyet noong 1991. Ang susunod na halalan sa pagkapangulo ay dapat sa susunod na taon, ngunit inilipat ni Aliyev ang halalan sandali matapos muling makuha ng mga tropa ng Azerbaijan ang rehiyon ng Karabakh mula sa mga puwersang etniko Armenio na sakop ito sa loob ng tatlong dekada.

Ayon sa mga analista, inilipat ni Aliyev ang halalan para makinabang sa kanyang pagtaas ng popularidad matapos ang pagbagsak noong Setyembre sa Karabakh. Siya ay nasa sentro ng atensyon sa Nobyembre kapag host ang Azerbaijan, isang bansang nakasalalay nang malaki sa kita mula sa fossil fuels, ng isang kumperensya ng UN tungkol sa pagbabago ng klima.

Bago magsimula ang botohan sa alas-kwatro ng umaga, sinabi ni 52 taong gulang na residente ng Baku na si Sevda Mirzoyeva na boboto siya para kay “tagumpay” na Aliyev, na “nabawi ang aming lupain, na sakop ng maraming taon.”

Malakas ang bilang ng mga bumoto, ayon sa mga opisyal ng halalan na umabot sa higit 76% ng mga maaaring bumoto ang nagbalota sa loob ng 11 na oras na botohan.

Bago pa man ianunsyo ng Sentral na Komisyon ng Halalan ang mga nakalap na resulta, ilang daan ng mga tao na may dalang watawat ng Azerbaijan ay nagtipon sa Baku upang magdiwang ng inaasahang pagkapanalo ni Aliyev sa halalan gamit ang sayaw at awit.

Napag-alaman din ng opisina ni Aliyev ang maraming mensahe ng pagbati mula sa mga pinuno ng mundo kabilang sina Pangulo ng Turkey na si Recep Tayyip Erdogan, Pangulong Ministro ng Hungary na si Viktor Orban at pinuno ng Iran na si Ebrahim Raisi.

Ayon kay Aliyev, gusto niyang tandaan ng halalang ito ang “simula ng isang bagong panahon,” kung saan may buong kontrol na ang Azerbaijan sa kanyang teritoryo. Noong Miyerkules, siya at ang kanyang pamilya ay bumoto sa lungsod na tinawag na Stepanakert ng mga Armenio nang maging punong-tanggapan doon ng awtonomong pamahalaang separatista.

Ang rehiyon, na kilala sa internasyonal bilang Nagorno-Karabakh, at malawak na bahagi ng paligid ay nasa buong kontrol ng mga puwersang etniko Armenio na sinuportahan ng Armenia sa wakas ng digmaang separatista noong 1994.

Muling nakuha ng Azerbaijan ang bahagi ng Karabakh at karamihan sa paligid na teritoryo noong 2020 sa isang anim na linggong digmaan, na nagtapos sa isang tigil-putukan na nabuo sa Moscow. Noong Disyembre 2022, sinimulan ng Azerbaijan ang pagblokeo sa daan na nag-uugnay sa rehiyon sa Armenia, na nagtulak ng kakulangan sa pagkain at gasolina, at pagkatapos ay naglunsad ng pagbagsak noong Setyembre na agad na nagpalikas sa mga puwersang separatista sa loob lamang ng isang araw at pinilit silang ibalandra ang mga armas.

Umabot sa higit 100,000 na etniko Armenio ang tumakas sa rehiyon matapos ang pagkatalo ng mga puwersang separatista, na nag-iwan sa halos walang tao.

Nang bisitahin niya ang lungsod noong Nobyembre, sinabi ni Aliyev sa isang talumpati sa isang paradang militar na nagdiriwang ng tagumpay na “pinakita namin sa buong mundo ang lakas, pagpapasya at hindi matitinag na diwa ng sambayanang Azerbaiyano.”

Sa lungsod ng Fuzuli, na malapit sa Karabakh at sakop din ng mga puwersang Armenio hanggang 2020, napagmasdan ng mga reporter ng AP ang malakas na bilang ng mga bumoto na pumila upang makapasok sa mga presintong botohan. Nananatili pang nasira ang lungsod matapos sirain sa ilalim ng okupasyon ng Armenia, ngunit itinayo ng mga awtoridad ang 25 bagong gusaling apartment upang tirhan ng mga residenteng nagmamadaling bumalik.

Sinabi ni 73 taong gulang na Raya Feyziyeva, na pinilit umalis sa Fuzuli matapos sakupin at palayasin ang populasyong etniko Azerbaiyano noong 1993, na nagpapasalamat siya kay Aliyev sa pagbabalik ng kanyang lungsod.

“Nararamdaman naming mabuti dahil nakabalik kami sa aming mga tahanang bayan matapos maranasan ang 30 taon,” ani niya. “Masaya ako dahil natupad ang aking pangunahing hangarin at nakaramdam ng kalmado sapagkat alam kong dito ako ililibing sa aking tahanang bayan.”

Sinabi rin ni 30 taong gulang na si Vusal Jumshudov, na lumaban upang mabawi ang rehiyon ng Fuzuli noong 2020 bilang sundalo, na bumoto siya kay Aliyev. “Nararamdaman kong proud na nabawi namin ang aming tahanang lupa sa pamumuno ni Ilham Aliyev. Proud ako na nakaboto kami sa aming tahanang lupa,” ani niya.

Sa baryo ng Agali sa rehiyon ng Zangilan, isa pang lugar malapit sa Karabakh na sakop din ng mga puwersang Armenio hanggang 2020, malakas din ang bilang ng mga bumoto. Sinabi ni Mubariz Farhadov, ang nangangasiwa sa lokal na presintong nakatalaga sa bagong itinayong paaralan, na puno siya ng saya sa pagtanaw ng isang “makasaysayang pagkakataon” na “unang beses sa 30 taon ay ginanap ang halalan sa aming tahanang lupa.”

Sinabi ni Zaka Guliyev na walong taong gulang pa lamang siya nang lumikas ang kanyang pamilya sa Agali at mula noon ay pinangarap ang mga alaala ng kanilang bahay at hardin. “Naiwan itong malalim na trauma sa isip, at ang paglaya ng aming mga lupain sa Karabakh at paligid nito ni Ilham Aliyev at ng aming matapang na hukbo ay nagpagaling sa aming espirituwal na mga sugat,” ani niya.

Walang limitasyon sa bilang ng mga termino na maaaring maglingkod si Aliyev, at walang tunay na hamon mula sa anim pang kandidato, na ilang sa kanila ay nakapagpuri na sa kanya sa nakaraan.

Nakatakda ang susunod na halalan sa pagkapangulo sa susunod na taon, ngunit inilipat ni Aliyev ang halalan sandali matapos muling makuha ng mga tropa ng Azerbaijan ang rehiyon ng Karabakh mula sa mga puwersang etniko Armenio na sakop ito sa loob ng tatlong dekada.

Tinatakda ng panahon ni Aliyev sa kapangyarihan ang pagpapakilala ng lumalaking mahigpit na mga batas na nagpapahinto sa pulitikal na debate pati na rin ang mga pag-aresto sa mga kalaban sa pamahalaan at independiyenteng mamamahayag – kabilang sa paghahanda sa halalan sa pagkapangulo.

Hindi tumatakbo sa halalan ang dalawang pangunahing partidong oposisyon ng Azerbaijan – ang Musavat at ang People’s Front of Azerbaijan – at sinabi ng ilang miyembro ng oposisyon na maaaring dayain ang halalan ng Miyerkules.

Sinabi ni Arif Hajili, pinuno ng Musavat, sa na hindi sila tatatakbo sa halalan dahil hindi ito demokratiko.

“Marami pang mamamahayag at aktibistang pulitikal ang nakakulong. May higit 200 pulitikal na bilanggo. May malalaking problema sa batas sa halalan at halos nakainfluensiya ng awtoridad ang mga komisyon sa halalan,” ani ni Hajili.

Ayon kay Ali Karimli, pinuno ng People’s Front of Azerbaijan Party, ang pagtawag ng maagang halalan nang walang debateng pampubliko ay nagpapakita na takot ang mga awtoridad sa kompetisyon sa pulitika.