(SeaPRwire) –   Sa Linggo ay pipiliin ng mga Finlandes ang isa sa dalawang karaniwang politiko upang maging kanilang susunod na pinuno ng estado, na kung saan ang pangunahing tungkulin ay magpatnubay sa patakarang panlabas at pangkaligtasan ng bansa Nordiko ngayon na kasapi na ito ng NATO, matapos ang ng Ukraine.

Si dating Pangulong Alexander Stubb, 55, sa sentro ng kanan, at dating Ministro ng Panlabas na si Pekka Haavisto, 65, mula sa luntiang kaliwa, karamihan ay sumasang-ayon sa mga pangunahing prayoridad sa patakarang panlabas at pangkaligtasan ng Finland. Kabilang dito ang pagpapanatili ng mahigpit na linya laban sa Moscow at sa kasalukuyang pamumuno ng Russia, pagpapalakas ng mga ugnayan sa kaligtasan sa Washington, at ang pangangailangan na tulungan ang Ukraine sa parehong militar at sibilyan.

Sa huling araw ng kampanya naman, unti-unting lumilitaw ang mga pagkakaiba sa estilo at pagtingin ng dalawang lalaking nakikipaglaban sa puwesto.

“Pagkatapos ng napakapayapeng kampanya sa unang yugto, unti-unting lumalabas ang kaunting pagtutunggalian” sa pagitan ng dalawang lalaki na nakikipagtalo para sa puwesto, ayon kay Teivo Teivainen, propesor ng pulitika sa buong mundo sa Unibersidad ng Helsinki.

Magkaiba si Stubb at Haavisto sa kanilang posisyon sa hipotetikal na tanong kung papayagang dumaan sa teritoryo ng Finland, isang bagong miyembro ng NATO, ang transportasyon ng mga sandata nukleyar ng alliance.

“Mas positibo si Stubb sa pagpasok ng mga sandata nukleyar sa teritoryo ng Finland,” sabi ni Teivainen. “Nagrereplekta ito sa kanyang konting mas positibong linya sa integrasyon at sa Estados Unidos.”

Hindi tulad sa karamihan sa mga bansang Europeo, ang Pangulo ng Finland ay may kapangyarihang tagapagpaganap sa pagbuo ng patakarang panlabas at pangkaligtasan kasama ng pamahalaan, lalo na sa mga bansa labas ng Unyong Europeo tulad ng Estados Unidos, Russia at Tsina.

Ang pinuno ng estado ay namumuno rin sa militar, lalo na mahalaga sa kasalukuyang kapaligirang pangkaligtasan sa Europa at sa nabagong sitwasyon heopolitikal ng Finland, na sumali sa NATO noong Abril 2023 bilang resulta ng pag-atake ng Russia sa Ukraine isang taon nang nakaraan.

Isang maikling tingin sa mapa ay nagpapakita kung bakit mahalaga ang patakarang panlabas at pangkaligtasan sa bansang Nordiko na may populasyon na 5.6 milyong tao: Hinahangganan ng Finland ang Russia sa haba ng 1,340 kilometro (832 milya). Noong Nobyembre, sinara ng Helsinki ang walong opisyal na border crossings nito sa kaniyang kapitbahay sa silangan, na nag-aakusa na ginagamit ng Moscow ang mga migranteng destabilisahin ang Finland sa isang pinaghihinalaang “hybrid warfare.”

Isang pulitiko mula sa konserbatibong Partidong Koalisyon ng Pambansa, si Stubb ay nanguna sa unang yugto ng halalan noong Enero 28 na may 27.2 porsyento ng mga boto, sa harapan ng walong iba pang kandidato — limang lalaki at tatlong babae.

Si Stubb, na namuno sa pamahalaan noong 2014-2015 at dating may iba’t ibang posisyon sa Gabinete, ang paboritong manalo sa pagkapangulo at pumalit kay matatagalang Pangulo na si Sauli Niinistö, na kung saan ang ikalawang termino ng anim na taon ay magtatapos sa Marso. Hindi siya eligible para sa pagkareeleksyon.

Si Haavisto, ang pangalawang puwesto sa unang yugto, ay naging pinakamataas na diplomat ng Finland noong 2019-2023 at ang pangunahing negosyador ng pagpasok nito sa NATO. Isang dating tagapagpayapang may kaugnayan sa Mga Nagkakaisang Bansa at isang matinding tagapagtanggol ng kapaligiran, si Haavisto ay nakakuha ng 25.8 porsyento ng mga boto sa unang yugto.

Isang segundo round ay kinakailangan dahil walang isa sa mga kandidato ang nakakuha ng higit sa kalahati ng mga boto noong Enero 28. Ayon sa mga huling survey, si Stubb ang paborito: pinaprediksyon na makakakuha siya ng 53% hanggang 54% ng mga boto at si Haavisto 46% hanggang 47%.

Si Haavisto, isang dating pinuno ng Green League na tumatakbo bilang independiyente, ay naghahangad ng puwesto para sa ikatlong sunod na pagkakataon matapos ang 2012 at 2018 halalan.

Inaasahan na mananatili sa itaas ng alitan sa araw-araw na pulitika at karamihan ay mananatili sa labas ng mga alitan sa pulitikang panloob ang pinuno ng estado.

Ngunit sinalanta ng malalaking strike ng mga unyon ng manggagawa ang Finland nang mas maaga sa buwan, at tinanong ang dalawang kandidato sa campaign trail.

Inihiwalay ni Stubb ang kanyang sarili sa pagtingin ng kanyang partido na pagbibigay sa mga employer at manggagawa ng higit pang kalayaan upang ayusin ang mga alitan sa lokal at sinabi niyang hindi siya makikialam sa mga usaping pangmerkado ng trabaho bilang pangulo. Samantala, sinabi ni Haavisto na susubukan niyang — sa pinakamababang antas — ipagkasundo ang mga panig para sa usapan sa likod ng scene.

Ang mga botanteng may pagpapalit ng isip ay ang mga tagasuporta ng malayang partidong populistang The Finns at ng partidong sentro na nakabase sa rural na Center Party. Eliminado sa unang yugto ang mga kandidato para sa mga partidong iyon, ngunit humigit-kumulang 615,000 katao, o halos 20% ng mga botante, ang bumoto para kay Jussi Halla-aho, ang dating pinuno ng The Finns.

Ang mga botanteng iyon na pabor sa mga tradisyunal na halaga ngayon ay pipiliin ang pagkapangulo ng Finland, ayon sa mga analista.

“Ang segundo round ng halalan ay pangunahing pipiliin ng mga botante ng The Finns at ng Center Party,” sabi ni Teivainen. “Maraming konserbatismo at patriotismo sa kanila, kaya mahalaga ang pagiging bakla at nakaraan sa serbisyo sibil ni Haavisto.”

Ang serbisyo militar o sibil ay obligadong para sa mga lalaking Finlandes.

Ang malakas na pagtatanggol ni Haavisto sa mga patakarang berde ay nakikita ring naghihiwalay o naghahati sa ilang mga botante, habang tila mas nakikipag-isa ang mga tagasuporta ni Stubb sa sentro-kanan.